Hội thảo IAAA25 – Truy cập không gian thông minh và ứng dụng: Những chủ đề bên trong hội thảo (phần 5)
Trong bối cảnh 6G, truy cập không gian sẽ đóng vai trò quan trọng trong nhiều ngành của nhiều quốc gia, khi công nghệ không dây thế hệ tiếp theo hứa hẹn khả năng kết nối liền mạch giữa các nền tảng trên không như máy bay không người lái (drone) và vệ tinh với các mạng mặt đất. Với độ trễ cực thấp, băng thông rộng lớn và khả năng truyền dữ liệu vượt trội, 6G được kỳ vọng sẽ trở thành yếu tố thiết yếu cho phát triển hạ tầng thông minh, hiện đại hóa đô thị và quản lý môi trường.
Với những thôi thúc từ thực tế, hội thảo Quốc tế lần thứ nhất về Truy cập không gian thông minh và ứng dụng (IAAA25) sẽ được tổ chức tại thủ đô Hà Nội sôi động và giàu bản sắc văn hóa của Việt Nam, từ ngày 16-18 tháng 7 năm 2025. Hội thảo nhằm quy tụ các học giả để thảo luận về tình hình công nghệ hiện tại và kết quả nghiên cứu trong lĩnh vực này. IAAA25 được đồng tổ chức bởi Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA), Trường Đại học Mỏ – Địa chất Hà Nội (HUMG) và Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh (HCMUT).
Có 6 chủ đề chính bên trong hội thảo IAAA25, nhưng các báo cáo không bị gói gọn trong 6 chủ đề này mà có thể mở rộng với những chủ đề liên quan khác.
Hình 1. Các chủ đề chính của hội thảo IAAA25
Bài viết “HỘI THẢO IAAA25 – TRUY CẬP KHÔNG GIAN THÔNG MINH VÀ ỨNG DỤNG: NHỮNG CHỦ ĐỀ BÊN TRONG HỘI THẢO (PHẦN 5)” thuộc chuỗi bài viết giới thiệu về các chủ đề chính của hội thảo IAAA25 với phần 5 sẽ giới thiệu về chủ đề 5 – Đảm bảo An ninh và Bảo mật.
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ hàng không không người lái (UAV) và các hệ thống liên quan đi kèm với những thách thức lớn về an ninh và quyền riêng tư. Chủ đề 5: Đảm bảo An ninh và Bảo mật tập trung vào các giải pháp bảo vệ dữ liệu người dùng, kiểm soát truy cập, giảm thiểu rủi ro tấn công mạng và tuân thủ quy định pháp lý liên quan đến UAV.
Dưới đây là những nội dung chính trong chủ đề này:
- User Data Protection (Bảo vệ Dữ liệu Người dùng)
Dữ liệu do UAV thu thập, bao gồm hình ảnh, video, tọa độ GPS và thông tin cá nhân, cần được bảo vệ để tránh rò rỉ hoặc lạm dụng.
Mã hóa dữ liệu: Sử dụng các thuật toán mã hóa mạnh để bảo vệ dữ liệu trong quá trình truyền tải và lưu trữ.
Ẩn danh dữ liệu: Giảm thiểu việc thu thập dữ liệu cá nhân không cần thiết để bảo vệ quyền riêng tư.
Bảo mật dữ liệu trên UAV và đám mây: Đảm bảo các máy chủ lưu trữ dữ liệu UAV có cơ chế bảo vệ an toàn trước các cuộc tấn công mạng.
- Authentication and Access Control (Xác thực và Kiểm soát Truy cập)
Để ngăn chặn truy cập trái phép, các UAV và hệ thống liên quan cần được bảo vệ bằng cơ chế xác thực và phân quyền truy cập.
Xác thực đa yếu tố (MFA): Yêu cầu nhiều bước xác minh trước khi cấp quyền điều khiển UAV hoặc truy cập dữ liệu.
Hệ thống phân quyền truy cập: Chỉ cho phép những người có thẩm quyền điều khiển UAV hoặc xem dữ liệu thu thập được.
Blockchain trong kiểm soát truy cập: Ứng dụng blockchain để tạo hệ thống đăng nhập minh bạch và an toàn hơn.
Hình 2. Minh họa xác thực đa yếu tố (MFA)
- Mitigating Cyberattack Risks (Giảm thiểu Rủi ro Tấn công Mạng)
UAV có thể trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng, gây mất kiểm soát hoặc làm lộ dữ liệu quan trọng.
Hình 3. Một số phương pháp giảm thiểu rủi ro tấn công Mạng đối với hệ thống UAV
Bảo vệ UAV khỏi tấn công xâm nhập (hacking): Sử dụng các giao thức bảo mật tiên tiến để ngăn chặn UAV bị chiếm quyền điều khiển.
Phòng chống tấn công từ chối dịch vụ (DDoS): Tạo cơ chế chống tấn công DDoS để đảm bảo UAV hoạt động ổn định.
Bảo mật đường truyền liên lạc: Sử dụng kênh truyền mã hóa để bảo vệ thông tin liên lạc giữa UAV và trung tâm điều khiển.
- Privacy Concerns in Aerial Data Collection (Quan ngại về Quyền Riêng tư trong Thu thập Dữ liệu Hàng không)
Việc UAV thu thập dữ liệu trên không có thể xâm phạm quyền riêng tư của cá nhân và cộng đồng nếu không có biện pháp kiểm soát hợp lý.
Quản lý dữ liệu hình ảnh và video: Xây dựng chính sách thu thập, lưu trữ và chia sẻ dữ liệu UAV một cách minh bạch.
Cơ chế xin phép và thông báo: Yêu cầu UAV có cơ chế xin phép trước khi quay phim hoặc chụp ảnh tại các khu vực nhạy cảm.
Công nghệ che giấu dữ liệu cá nhân: Áp dụng AI để tự động làm mờ hoặc ẩn danh khuôn mặt, biển số xe trong dữ liệu UAV thu thập.
- Regulatory and Compliance Issues (Quy định và Tuân thủ Pháp lý)
Việc sử dụng UAV trong nhiều lĩnh vực đòi hỏi phải tuân thủ các quy định về an toàn, bảo mật và quyền riêng tư do chính phủ và tổ chức quốc tế đặt ra.
Quy định về UAV tại từng quốc gia: Mỗi quốc gia có chính sách riêng về vùng bay được phép, độ cao tối đa và yêu cầu giấy phép bay.
Luật bảo vệ dữ liệu cá nhân (GDPR, CCPA, v.v.): UAV phải tuân thủ các luật bảo vệ dữ liệu khi thu thập và xử lý thông tin cá nhân.
Chứng nhận an toàn và bảo mật: UAV cần đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an ninh mạng và bảo mật dữ liệu trước khi triển khai.
Kết luận
An ninh và bảo mật là một yếu tố quan trọng trong sự phát triển của UAV, đặc biệt khi chúng được ứng dụng rộng rãi trong dân sự, quân sự và thương mại. Việc đảm bảo quyền riêng tư, kiểm soát truy cập, bảo vệ dữ liệu và tuân thủ quy định pháp lý sẽ giúp UAV trở thành công nghệ đáng tin cậy và an toàn trong tương lai.
Hình 4. Một số thông tin về hội thảo IAAA25
Các nhà nghiên cứu, quý thầy, cô, học sinh, sinh viên và quý đọc giả quan tâm, có các công trình nghiên cứu liên quan đến các chủ đề của hội thảo có thể đăng ký gửi bài, đăng ký tham gia hội thảo ngay hôm nay. Sự có mặt của quý vị tạo nên thành công của Hội thảo.
Phạm Thị Lan Anh
